Kalendarium ochrony środowiska - 22 maja - Międzynarodowy Dzień Różnorodności Biologicznej

Międzynarodowym Dzień Różnorodności Biologicznej został ustanowiony w 1994 r. przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w celu podniesienia wiedzy i uświadomienia wagi różnorodności biologicznej. Początkowo święto było obchodzone 29 grudnia, w rocznicę wejścia w życie Konwencji o ochronie różnorodności biologicznej. W 2000 r. datę obchodów przesunięto na 22 maja - rocznicę konferencji w Nairobi, gdzie przyjęto uzgodniony tekst Konwencji.

Różnorodność biologiczna oznacza w uproszczeniu zróżnicowanie życia na Ziemi. Powstała ona w wyniku 3,8 miliardów lat ewolucji i jest niezbędna dla przeżycia rodzaju ludzkiego. Czerpiemy z natury wiele podstawowych zasobów, takich jak żywność, materiały budowlane, energię cieplną, tekstylia czy też substancje czynne wielu leków. Oprócz tego przyroda spełnia inne zasadnicze funkcje, od zapylania roślin przez filtrowanie powietrza, wody i  gleby po ochronę przeciwpowodziową. Życie na Ziemi w znanej nam formie byłoby niemożliwe bez tych nieodzownych materiałów i usług. Niestety zbyt często zapominamy o tym, ile zawdzięczamy naturze.

Obecnie coraz częściej mówi się o zagrożeniach dla różnorodności biologicznej. Nasze uprzemysłowione społeczeństwa uważają ją za rzecz oczywistą, postrzegając jako coś darmowego i wiecznego. W rzeczywistości jednak coraz bardziej obciążamy środowisko naturalne, a wiele aspektów ludzkich działań w ogromnym stopniu zagraża istnieniu licznych gatunków. Należy tu wymienić przede wszystkim niszczenie siedlisk np. pod inwestycje, intensywny rozwój rolnictwa, nadmierne użytkowanie lasów, zanieczyszczanie wód, gleby i powietrza, emisję gazów cieplarnianych wpływające na zmiany klimatu, wędrujące wraz z ludźmi gatunki inwazyjne roślin i zwierząt (szkodliwe dla miejscowych gatunków).

Wiedzmy, że wszystko jest połączone. Żaden organizm na Ziemi nie istnieje oddzielnie, każdy funkcjonuje w skomplikowanej sieci powiązań. Tak naprawdę znamy tylko niektóre z nich i wciąż odkrywamy nowe. Kiedy wymiera jeden gatunek, pociąga za sobą następne – takie, które się nim żywiły, które zapylał, których nasiona roznosił itp. Tylko ochrona pełnego zróżnicowania życia może być skuteczna. Częścią tej sieci powiązań są również ludzie. Kiedy niszczymy inne gatunki, niszczymy sami siebie.

Każdy gatunek to część naszego świata. Bohaterowie bajek z dzieciństwa: wilki, niedźwiedzie i inne są dziś poważnie zagrożeni lub wymierają. Krajobrazy oglądane jeszcze przez naszych dziadków – mokre łąki i torfowiska, kwitnące łanami storczyków i pełników, pola kolorowe od chabrów i kąkoli niedługo znikną niemal zupełnie. Wiele gatunków znamy już tylko z obrazów, rycin, opisów, z powieści, wierszy czy pieśni.

Co możemy zrobić żeby zachować różnorodność biologiczną:

• Sadźmy rośliny i zakładajmy ogrody kwiatowe, tworzymy tym samym siedliska dla zwierząt i owadów.
• Zakładajmy trawniki zamiast kostki brukowej.
• Nie stosujmy oprysków takich jak Roundup całkowicie niszczących rośliny.
• Budujmy stawy, oczka wodne, sadzawki itp.
• Sadźmy śródpolne zadrzewienia.
• Nie wycinajmy drzew jeśli nie jest to niezbędnie konieczne.
• Stosujmy środki ochrony roślin po godzinie 20:00, kiedy owady zapylające skończą obloty.
• Nie płoszmy dzikich zwierząt wchodząc np. do lasu.
• Dokarmiajmy zimą dzikie ptaki.

Pamiętajmy! Tak wiele zależy od nas samych.

A Ty co zrobiłeś, żeby pomóc w zachowaniu różnorodności biologicznej?

Czy wiesz, że?

Naukowcy odnotowali blisko 2 miliony rozmaitych gatunków żyjących na Ziemi, jednak ich faktyczna liczba z pewnością jest znacznie większa.

/-/ Łukasz Kurek